Historia dzielnego miodokrzewu

W Miodowej Mydlarni lubimy wszystko co miodowe. Nic więc dziwnego, że zauroczyliśmy się również miodokrzewem, osobliwym  ziołem z południowej Afryki. Razem z truskawką, aronią i płatkami róży dumnie tworzy jedną z naszych herbacianych mieszanek. Swoją „miodowość” zawdzięcza aromatycznym żółtym kwiatom, które swoją woń rozsiewają po okolicy, nęcąc ludzkich i owadzich zbieraczy. Również po zaparzeniu miodokrzew wypełnia przestrzeń słodkim, miodowym aromatem. Bardzo chcieliśmy, żebyście poznali jego wyjątkową moc...

Źródło: agulhashoneybushtea.co.za/about-honeybush-tea

Miodokrzew od dawna znany jest lokalnej ludności jako tradycyjny napój, który wzmacnia organizm i łagodzi przeróżne dolegliwości. Występuje dziko na piaszczystych, surowych glebach wschodniego i zachodniego wybrzeża południowej Afryki. Dopiero w połowie lat 90tych rozpoczęto prace nad komercyjną uprawą tego zioła. Ostatnie 30 lat to ciekawa historia współpracy naukowców, przedsiębiorców oraz rolników, żeby uczynić z miodokrzewu atrakcyjny produkt dostępny dla reszty świata. Specyfika jego występowania oraz wzrostu determinuje politykę odnawialności oraz uprawę organiczną.  

Autor: Tobias Reich, źródło: Unsplash

Miodokrzew to endemit, czyli występuje tylko w jednym miejscu na ziemi i obejmuje grupę nieco ponad 20 gatunków. Tylko niektóre z nich da się uprawiać, inne rosną dziko w strefach „fynbos”  - unikalnych skupiskach roślinności. Żeby zagwarantować sobie przetrwanie, miodokrzew wchodzi w różne ciekawe symbiozy, na przykład, współegzystuje z bakterią Rhizobium. Bakteria ta powoduje  brodawki na korzeniach miodokrzewu, za pomocą których roślina przyswaja azot z powietrza, potrzebny jako pokarm dla jej komórek.  Niektóre miodokrzewy mają tak twarde nasiona, że aby wykiełkowały muszą zostać uszkodzone. W naturalnych warunkach nieraz służy do tego pożar. Tylko ogień jest w stanie w naturalny sposób uwolnić nasienie z hermetycznego pancerzyka. Nasiona innych gatunków rozsiewane są z pomocą mrówek oraz ptaków.  Wyposażone są w specjalne wyrostki - elajosomy, które służą jako pokarm larwom mrówek. Pozbawione elajosomów nasiona  wyrzucane są na mrówczy „gnojownik”. Takim sposobem trafiają na żyzny grunt, który umożliwia im wzrost. 

Miodokrzew to dzielna roślina zaprawiona w boju o przeżycie. Nie dziwi więc fakt, że ma bogate właściwości prozdrowotne – antyoksydacyjne, antyrakowe, przeciwcukrzycowe czy łagodzące menopauzę. Jednakże rosnący popyt na tę roślinę  przy ograniczonych możliwościach uprawy, czyni ją towarem luksusowym. Do dziś ważną część przemysłu nadal stanowią zbiory dziko rosnącego miodokrzewu. Taki stan rzeczy wymusza zgodną i odpowiedzialną współpracę udziałowców tego przemysłu, żeby nie wyczerpać tego jakże cennego „miodowego” zasobu. 

Opracowała: M.Ł.